नेपालको  प्रथम बाल मैत्रीपूर्ण नगरपालिका सुनवल तराईमा अवस्थित छ, जसमा नवलपरासी जिल्लाको चुरे क्षेत्रको सानो भाग, उत्तरमा पाल्पा जिल्ला , दक्षिणमा रामग्राम नगर पालिका, पूर्वमा सरावल गाउपालिका , पूर्वोत्तरमा बर्दघाट नगरपालिका तथा गण्डकी प्रदेशको विनयी त्रिवेणी गाउँपालिका  र पश्चिममा  रुपन्देही जिल्ला रहेको छ । यो नगरपालिका विक्रम सम्बत २०७१ साल ज्येष्ठ ४ गते नेपाल सरकारको स्थानीय प्रशासन अधिनियम अनुसार साबिकका  दुई गाविसहरु, स्वाठी र सुनवललाई मिसाएर बनाइएको हो। नेपालको राष्ट्रिय राजनीतिक परिवर्तन पछि, विक्रम सम्बत २०७३ साल फाल्गुन २७ मा नवलपरासी जिल्लाको रामनगर क्षेत्र र साबिक धुर्कोट गा.वि.स. को ६ नम्बर वडा समेत सामेल गरि नगरपालिकाको   क्षेत्र विस्तार गरिएको छ। यस सुधार पछि नगरपालिका समुद्र सतह बाट १३८ देखि १०२३ मीटर माथि  र १३९.१० वर्ग किलोमीटरको क्षेत्रफलमा फैलिएको छ। यस नगरपालिका भित्र  ६८,०८२ जनसंख्या (राष्ट्रीय जनगणना २०६८) र १२,६५९ घरहरु फैलिएका छन | सुनवल नगरपालिकाले वि.स. २०७७ मा स्थानीय स्तरमा गरेको गणना अनुसार यस नगरपालिका भित्र १५००० घरधुरी र करिब ७३००० जनसंख्या रहेको देखिएको छ | सुनवलको जनसंख्या घनत्व ६०२.२ प्रति वर्ग किलोमिटर रहेको छ र जनसंख्या वृद्धि दर २.४२ % रहेको छ । सुनवलमा अधिकांश बासिन्दाहरु हिन्दू धर्म मान्ने  र अरू बौद्ध, मुस्लिम र क्रिश्चियन छन् । नगरपालिकाका बासिन्दाहरू तिनीहरूको जाति र जातीय समूहद्वारा विभाजित  छन्। त्यस्तै, ९९.५%  नागरिकहरु  साक्षर छन् र सबै बालबालिका विद्यालय जान्छन् र स्थानीय प्रशासनमा बालबालिकाहरूको सार्थक योगदान पनि छ। स्थानीय तहको चुनावमा नयाँ निर्वाचित निकायले  विक्रम सम्बत २०७४ असार २५ गते   देखि नगरपालीकामा काम गरिरहेको छ।सुनवल तराई र नेपालको पहाडी क्षेत्रसँग सीमामा  छ। यद्यपि यो नगरपालिका तराईमा  अवस्थित भए पनि , यसको पहाडी क्षेत्रमा पनि केही  परिवार बसोबास गर्दछन्। मध्यम जनसंख्या भएको यो नगरपालिकाको पचास प्रतिशत भन्दा बढी क्षेत्रमा  जंगल रहेको छ, जहाँ धातु ,ढुङ्गा जस्ता खनिजहरू छन्,। विविध भौगोलिक सुविधाको कारण, सुनवल पर्यटन, आधुनिक र स्वदेशी व्यापार, कृषि,  जस्ता सम्भावना बोकेको शहरको रुपमा परिणत हुँदै गएको छ। स्थानीय सरकारको वर्तमान नियन्त्रणले पूर्वाधारको छिटो विकासको सम्भावना बढाएको छ।

ऐतिहासिक पृष्ठभूमि तथा विशेषता: यस नगरपालिकाको नाम सुनवल नै किन रह्यो भन्नेबारे ऐतिहासिक लेख नभएतापनि अग्रजहरुको जनश्रुति अनुसार  बर्दगोरीया भन्ने ठाउँमा बाबा अमरनाथ बस्नुहुन्थ्यो र त्यहाँ उहाँले एउटा अमर पोखरीपनि खन्नु भएको रहेछ। बाबा अमरनाथले  एउटा साँढेपनि पाल्नुभएको थियो जसलाई उहाँले शिवजीको बाहनको रुपमा पुजेर राख्नु भएको थियो। उक्त साँढेको गलामा एउटा सुनको हार थियो।

बाबाले भक्तहरुलाई चोटपटक लागेमा अमरपोखरीमा आएर नुहाउनाले सबै ठिक हुन्छ भन्ने बरदान दिनुभएको थियो। एकदिन साँढे रुपन्देहीको भलुहिमा चरि रहंदा शत्रुहरुले बन्चरोले उसको घांटी काटीदिएछन्। साँढे चाहिँ बर्दगोरियाको पोखरीमा आउने प्रयास गरिरह्यो। घांटी काटिएको ठाउँमा टाउको खस्यो र ऐले सुनवल नगरपालिका भएको ठाउँमा उक्त साँढेले लगाएको हार खस्यो र यस ठाउँलाई सुनहार भन्न थालियो। समय बित्दै जाँदा त्यहि सुनहार भन्ने नाम सुनहल भइ अहिले अपभ्रंस भइ सुनवल भएको छ। यसरि नै सुनवल नगरपालिकाको नाम कृषिसंग पनि सम्बन्धित रहेको छ। सुनवलमा सुनजस्तै धानकोबाला फल्ने भएकोले सुनको बाला भन्दाभन्दै सुनवाला भन्न थालियो र त्यहि नाम अपभ्रंस भइ सुनवल भएको आम किम्बदन्ती रहेको छ ।

हावापानी र भू-उपयोग: यस नगरपालिकाको हावापानी समष्टिमा सम शितोष्ण प्रकारको रहेको छ । यहाँको धरातलीय स्वरूपले पनि हावापानीको प्रभाव दक्षिण पूर्वी मनसूनबाट प्रभावित देखिन्छ। यस शहरको  औसत तापक्रम  गर्मीमा  २८ डिग्री देखि  ४३ डिग्री सेल्सियस, र जाडोमा ५ डिग्री सेल्सियस  देखि 28 डिग्री सेल्सियससम्म हुने गर्दछ । पहाडी बेल्ट र तराई बेल्टमा वातावरणको विविधता पनि यस क्षेत्रको अर्को प्राकृतिक पहिचान हो।  यस नगरपालिकामा जति उत्तर गइन्छ उति नै हावापानीमा केहि अन्तर पाइन्छ भने बार्षिक वर्षा औसतमा २७५ मि.मि. हुन्छ। कृषि उत्पादनको दृष्टिकोणले हेर्ने हो भने यहाँको जमिनको अधिकांश भूभाग समथर हुनाले सो जमिन कृषियोग्य छ । यस नगरपालिकामा खोलानाला तथा पानीको श्रोतहरु रहेकोले सिंचाइको अवस्था पनि सन्तोषजनक रहेको छ । धान, गहुँ, मकै जस्ता खाध्य बालि तथा तोरी, तरकारी र उखु जस्ता नगदे बालीहरु यहाँको प्रमुख खेतीहरु हुन्।

ऐतिहासिक, धार्मिक र पर्यटक क्षेत्रहरू: बाबा बर्दगोरिया, महल पोखरी, सोमनाथ बाबा, बिहार, मामी सति सावरिया , उत्तरायन मन्दिर , ओमेश्वर मन्दिर , ऐतिहासिक देवदह ताल , खड्कट्टी क्षेत्र, डाकापानी पिकनिक स्थान, स्वाठी पोखरी , बनकट्टी बुद्धको मूर्ति, बैरागनाथ मन्दिर, कृष्णको दामोदर स्वरुपको  प्रतिमा , सहिद बिष्णु पाण्डे प्रतिष्ठानआदि।

मुख्य व्यवसाय क्षेत्रहरु: सुनवल चौराहा, रामनगर,भुमही चोक , स्वाठी , बडेरा, बनकट्टी र असनैया।

सामाजिक-सांस्कृतिक अवस्था: सांस्कृतिक विविधता सुनवलको एक धेरै महत्त्वपूर्ण पहिचान हो। यहाँ मूलतया चार धर्मका मानिसहरू छन्। बाहुन, क्षेत्री, जनजाती , मधेशी यहाका प्रमुख जातीय समुदाय हुन् ।  दशैं तिहार लोसार छठ आदि यहाँका मुख्य पर्वहरु हुन। सुनवलको संगठित विकास प्रकृति र सामाजिक प्रणालीले सधैँ आफ्नो मिशनमा सफलताको संकेत गर्दछ।